Sylwester, Lewiatan i pierwsi Piastowie
***
31 XII grudnia obchodzimy wspomnienie świętego Sylwestra – papieża, który żył około 1700 lat temu. Rządy w Kościele objął po ogłoszeniu edyktu mediolańskiego, który zapoczątkował okres wolności religijnej i triumfu chrześcijaństwa w ówczesnym świecie.
O jego życiu krąży wiele legend, według „Legendy św. Sylwestra” z V wieku miał on uzdrowić z trądu Konstantyna Wielkiego. Według innej, Sylwester uwięził w lochach Watykanu potwora Lewiatana. Zgodnie z przepowiedniami, ziejący ogniem potwór miał spędzić w nich kilkaset lat. Proroctwa Sybilli precyzowały, że ma to nastąpić wraz z przełomem wieków. Kiedy tysiąclecie zbliżało się ku końcowi, ludzi zaczęli obawiać się spełnienia przepowiedni, zwłaszcza że właśnie w 999 roku rozpoczął panowanie nowy papież, który przybrał imię Sylwester II.
Sylwester II, a właściwie Gerbert z Aurillac, był uznawany za najwybitniejszego uczonego swej epoki. Był popularyzatorem osiągnięć nauki arabskiej, m. in. pierwszy w chrześcijańskiej Europie używał cyfr hindusko-arabskich, jednak bez zera (abak Gerberta). Skonstruował pierwszy zegar mechaniczny i kilka instrumentów astronomicznych. Fascynowały go rozmaite przyrządy astronomiczne. Ze względu na rozległa wiedzę, która większość ludzi żyjących w jego czasach wydawała się tajemna, uważano go za czarnoksiężnika. Posądzano go nawet o konszachty z diabłem... Tym większy był strach ludzi, że przepowiednia się sprawdzi, i tak jak Sylwester I uwięził Lewiatana, tak Sylwester II uwolni go i tym samym doprowadzi do końca świata. Tak się jednak nie stało, a gdy minęła północ i rozpoczął się rok 1000, przerażeni ludzie wybiegli na ulice tańcząc z radości. Tak, zgodnie z legendą, narodziła się tradycja świętowania Sylwestra.
Dodajmy, jako ciekawostkę, że Sylwester II był dość ważna postacią dla pierwszych Piastowskich władców. Zanim został papieżem był wychowawcą i doradcą cesarza Ottona III, a jako papież dążył do zbudowania uniwersalnej organizacji kościelnej oraz odrodzenia pod berłem Ottona III cesarstwa rzymskiego jako uniwersalnej monarchii świata chrześcijańskiego. Zgodnie z tą ideą i w porozumieniu z Ottonem III, Sylwester II zapoczątkował organizację Kościoła w Polsce (w 999 roku kanonizował św. Wojciecha, w 1000 roku utworzył arcybiskupstwo w Gnieźnie) i na Węgrzech.
JK